Ο Συμβολισμός της Ανάστασης

        Σε πολλές από τις αρχαίες μυστηριακές θρησκείες ένας θεός, ή ο υιός του, θυσιάζεται υπέρ των ανθρώπων, πάσχει, διαμελίζεται, θανατώνεται και ακολουθεί η ανάσταση.

        Χαρακτηριστικό παράδειγμα στην αρχαία ελληνική θρησκεία είναι ο θάνατος και η ανάσταση του θεού Δία του Κρηταγενούς, του Διόνυσου Ζαγρέως, και ανάλογες είναι οι παραδόσεις για τον Καδμίλο των Καβειρίων μυστηρίων, το φοινικικό Άδωνι, τον Αιγύπτιο Όσιρι, τον Κρίσνα των Ινδουιστών, τον Ατι, τον Οντίν.

        Στα μυστηριακά δρώμενα που σχετίζονται με τους θεούς αυτούς συναντούμε ακολουθίες πένθους που στη συνέχεια τις διαδέχονται τελετουργίες χαράς και αγαλλίασης.

        Ο πάσχων θεός που πεθαίνει και ανασταίνεται κάθε χρόνο, συμβολίζει παράλληλα το νέκρωμα της φύσης κατά τη διάρκεια του παγερού χειμώνα που το διαδέχεται το ξαναζωντάνεμά της κατά τη διάρκεια της ζωοδότρας άνοιξης. Επομένως με τα πάθη αυτά των θεών συμβολίζονται οι λειτουργίες της ίδιας της φύσης, άλλωστε, η πίστη συχνά εκφράζεται με συμβολισμούς.